Rytonawir

Rytonawir

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) ester 5-tiazolilomrtylowy kwasu [5S-(5R,8R,10R,11R)]-10-hydroksy-2-metylo-5-(1-metyloetylo)-1-[2-(1-metyloetylo)-4-tiazolilo]-3,6-diokso-8,11-bis(fenylometylo)-2,4,7,12-tetraazatridekan-13-owego Inne nazwy i oznaczenia farm. łac. ritonavirum
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C37H48N6O5S2
Masa molowa	720,95 g/mol
Wygląd	biały lub jasnobrązowy proszek[1]
Identyfikacja
Numer CAS	155213-67-5
PubChem	392622
DrugBank	DB00503
SMILES CC(C)C1=NC(=CS1)CN(C)C(=O)NC(C(C)C)C(=O)NC(CC2=CC=CC=C2)CC(C(CC3=CC=CC=C3)NC(=O)OCC4=CN=CS4)O
InChI InChI=1S/C37H48N6O5S2/c1-24(2)33(42-36(46)43(5)20-29-22-49-35(40-29)25(3)4)34(45)39-28(16-26-12-8-6-9-13-26)18-32(44)31(17-27-14-10-7-11-15-27)41-37(47)48-21-30-19-38-23-50-30/h6-15,19,22-25,28,31-33,44H,16-18,20-21H2,1-5H3,(H,39,45)(H,41,47)(H,42,46)/t28-,31-,32-,33-/m0/s1 InChIKey NCDNCNXCDXHOMX-XGKFQTDJSA-N
Właściwości Rozpuszczalność w wodzie 70,11 mg/ml[1] logP 3,9[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2018-06-23] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Uwaga Zwroty H H302+H312+H332 Zwroty P P280 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[2] 1 0 0
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
ATC	J05AE03
Stosowanie w ciąży	kategoria B[3][4]
Farmakokinetyka Biodostępność 60-75%[4] Wiązanie z białkami osocza i tkanek 98%[4] Metabolizm wątrobowy (CYP3A)[4]
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania doustna
Multimedia w Wikimedia Commons

Rytonawir (łac. ritonavirum) – wielofunkcyjny organiczny związek chemiczny, inhibitor proteaz, lek stosowany w leczeniu zakażeń ludzkim wirusem niedoboru odporności, jako lek wzmacniający działanie innych leków przeciwretrowirusowych.

Mechanizm działania

Rytonawir poprzez zablokowanie proteinazy HIV, zarówno HIV-1 jak i HIV-2, powoduje uwalnianie niedojrzałych postaci ludzkiego wirusa niedoboru odporności, które są niezakaźne^[4]. Rytonawir zwiększa stężenie innych inhibitorów proteazy w surowicy^[4][5] i powinien być stosowany jedynie jako lek wzmacniający ich działanie^[6].

Zastosowanie

• leczenie zakażeń ludzkim wirusem niedoboru odporności jednocześnie z innymi przeciwretrowirusowymi produktami leczniczymi u dorosłych pacjentów u dorosłych i dzieci w wieku od 2 lat^[5]

Rytonawir znajduje się na wzorcowej liście podstawowych leków Światowej Organizacji Zdrowia (WHO Model Lists of Essential Medicines) (2017)^[6].

Rytonawir jest dopuszczony do obrotu w Polsce (2018)^[7].

Działania niepożądane

Rytonawir może powodować następujące działania niepożądane u ponad 10% pacjentów: zaburzenia smaku, parestezje wokół ust i obwodowe, ból głowy, zawroty głowy, neuropatia, świąd, wysypka, ból stawów, ból pleców, zmęczenie, zaczerwienienie skóry twarzy lub innych części ciała, uczucie gorąca^[5].

Przypisy