Jurassic Park
![]() Jurassic Park film afişi | |
Yönetmen | Steven Spielberg |
---|---|
Yapımcı | Kathleen Kennedy Gerald R. Molen |
Senarist | David Koepp Malia Scotch Marmo Michael Crichton |
Oyuncular | Sam Neill Laura Dern Jeff Goldblum Richard Attenborough Joseph Mazzello Ariana Richards Martin Ferrero Bob Peck Samuel L. Jackson Wayne Knight |
Müzik | John Williams |
Kurgu | Michael Kahn |
Dağıtıcı | Universal Studios |
Cinsi | Sinema filmi |
Türü | Bilimkurgu Macera Gerilim |
Renk | Renkli |
Yapım yılı | 1993 |
Çıkış tarih(ler)i | 11 Haziran 1993 (ABD) 10 Eylül 1993 (Türkiye) |
Süre | 127 dakika |
Ülke | ![]() |
Dil | İngilizce |
Bütçe | 95.000.000 $ |
Devam filmi | The Lost World: Jurassic Park |
Jurassic Park, Steven Spielberg'in yönettiği, Kathleen Kennedy ve Gerald R. Molen'in yapımcılığını üstlendiği ve Sam Neill, Laura Dern, Jeff Goldblum ve Richard Attenborough'un başrollerini paylaştığı 1993 Amerikan bilim kurgu aksiyon filmidir. Jurassic Park serisinin ilk filmidir ve orijinal Jurassic Park üçlemesinin ilk filmidir. Michael Crichton'un aynı adı taşıyan 1990 tarihli romanından uyarlanmış olup, senaryosunu Crichton ve David Koepp birlikte yazmıştır. Film, Orta Amerika'nın Pasifik kıyılarına yakın, Costa Rica açıklarındaki kurgusal Isla Nublar adasında geçmektedir. Zengin iş insanı John Hammond (Attenborough) ve bir ekip genetik bilim insanı tarafından nesli tükenmiş dinozorların bulunduğu bir vahşi yaşam parkı oluşturulmuştur. Endüstriyel sabotajın parkın güç tesislerinin ve güvenlik önlemlerinin felakete yol açmasıyla, Hammond'un torunlarını da içeren küçük bir grup ziyaretçi, şimdi tehlikeli bir adadan sağ kurtulmaya çalışmaktadır.
Crichton'un romanı yayımlanmadan önce, dört stüdyo filmin film hakları için teklif verdi. Universal Pictures'ın desteğiyle, Spielberg 1990 yılında yayımlanmadan önce hakları 1.5 milyon dolar karşılığında satın aldı. Crichton, romanı senaryoya uyarlamak için ekstra 500,000 dolarlık bir ücretle işe alındı. Son taslağı Koepp yazdı, bu da romandaki birçok açıklamayı ve şiddeti çıkardı ve karakterlere birçok değişiklik yaptı. Çekimler, 1992 yılının Ağustos ayından Kasım ayına kadar Kaliforniya ve Hawaii'de gerçekleştirildi ve son prodüksiyon, Spielberg'ün Schindler'in Listesi'ni çekerken Polonya'da Mayıs 1993'e kadar sürdü. Dinozorlar, Industrial Light & Magic tarafından çığır açan bilgisayar destekli görüntülerle ve Stan Winston'ın ekibi tarafından yapılan gerçek boyutlu animatronik dinozorlarla oluşturuldu. Filmdeki ses tasarımını sergilemek için, dinosaur sesleri için çeşitli hayvan seslerinin karışımını içeren bir ses tasarımı olan DTS'nin oluşturulmasına Spielberg yatırım yaptı. Film, 100'den fazla şirketle lisans anlaşmaları içeren geniş kapsamlı 65 milyon dolarlık bir pazarlama kampanyası ile desteklendi.
Jurassic Park, 9 Haziran 1993'te Washington, D.C.'deki Uptown Tiyatrosu'nda prömiyerini yaptı ve 11 Haziran'da Amerika Birleşik Devletleri'nde yayımlandı. Film büyük bir gişe başarısı oldu ve orijinal gösteriminde dünya çapında 914 milyon doların üzerinde hasılat elde etti, bu da Spielberg'in E.T. the Extra-Terrestrial filmini geride bırakarak o zamana kadar en çok gişe yapan filmi oldu. Ayrıca, Spielberg'in yönettiği en yüksek gişe hasılatı elde eden film olarak da kalmaktadır. Film, özel efektleri, ses tasarımı, aksiyon sahneleri, John Williams'ın müziği ve Spielberg'in yönetimi gibi övgüler almıştır. Film, görüntü efektleri ve ses tasarımındaki teknik başarıları için üç Akademi Ödülü de dahil olmak üzere 20'den fazla ödül kazandı. 2013'teki 20. yıl dönümü yeniden yayınından sonra, Jurassic Park tarihte 1 milyar doları aşan gişe hasılatı elde eden en eski film ve genelde 17. sırada yer aldı.
Konusu
Mağaralarda yapılan bazı kazı çalışmaları sonucunda dinozorların yaşadığı tarih öncesi çağa ait bazı sivrisinek fosilleri bulunur. Milyarder John Hammond öncülüğündeki bilim adamları, son derece ilginç ve karmaşık testler deneyerek bu sivrisinek fosillerindeki kan örneklerini almayı başarırlar. Dinozorların DNA zinciri, bir Afrika kurbağasıyla birleştirilerek 65 milyon yıl önce yaşamış olan bu korkunç yaratıklar yeniden yaratılır. Hammond, hükûmetten kiraladığı ve Kosta Rika açıklarında bulunan bir adada klonladıkları bu vahşi hayvanlar için, elektrikli tellerle çevrili bir hayvanat bahçesi kurmuştur.
İhtiyar Hammond, bir hafta sonunda Dr. Alan gibi bazı işinde uzman bilim adamlarını Jurassic Park adını verdiği bu hayvanat bahçesini test ettirmek için adaya getirir. Ancak dinozor embriyolarını ele geçirmek isteyen ve rakip firmadan rüşvet alan bir görevli, güvenlik sistemini devre dışı bırakınca, serbest kalan dinozorlar adada dehşet saçmaya başlar...
Oyuncular
- Sam Neill - Dr. Alan Grant
- Laura Dern - Dr. Ellie Sattler
- Jeff Goldblum - Dr. Ian Malcolm
- Richard Attenborough - John Hammond
- Bob Peck - Robert Muldoon
- Martin Ferrero - Donald Gennaro
- Joseph Mazzello - Tim Murphy
- Ariana Richards - Lex Murphy
- Samuel L. Jackson - Ray Arnold
- BD Wong - Henry Wu
- Wayne Knight - Dennis Nedry
- Gerald R. Molen - Gerry Harding (Jerry Molen ile)
- Miguel Sandoval - Juanito Rostagno
- Cameron Thor - Lewis Dodgson
- Richard Kiley - Jurassic Park Tur Seslendirmesi
Yapım
Proje en başta Warner Bros. şiketinin elindeydi. Filmi yönetmesi için de Tim Burton düşünülüyordu. Film, Sony Pictures Entertainment'a gelince teklif Richard Donner'a yapıldı. Proje rafa kalkınca, 20th Century Fox filmi gerçekleştirme çalışmalarına başladı ve filmi yönetmesi için Joe Dante'ye teklif yapıldı. Ancak film bir türlü gerçekleşemedi.
O sıralarda Kanca filmini yeni bitirmiş olan Steven Spielberg, Universal Studios ile anlaşarak filmin çekimlerine başladı. Filmin sadece "duraklı çekim" tekniği ile çekilebileceğini düşünen Spielberg, Stan Winston ve ekibinin tasarladığı dinozorlar sayesinde filmi "canlı çekim" olarak çekebilme şansı buldu.
Başarıları
Film, En İyi Görsel Efekt, En İyi Müzik Kurgusu ve En İyi Müzik dallarında Akademi Ödülü adaylıkları kazandı. Hugo Ödülleri'nde En İyi Drama Yapımı dalında, Saturn Ödülleri'nde ise En İyi Yönetim, En İyi Yazım, En İyi Özel Efekt ve En İyi Bilimkurgu Filmi ödülleri kazanıldı. Bafta Ödülleri'nde de En İyi Görsel Efekt dalında ödül kazanıldı.
Gişe hasılatı
Film, ilk hafta sonunda 47 milyon $ kazandı. Haftayı ise toplam 81 milyon $ elde ederek kapattı. Film Birleşik Krallık, Kuzey Kore, Meksika ve Tayvan ülkelerinde açılış haftası rekoru kırdı. Filmin kazandığı 915 milyon $ rekor gişe, 1997 yılında James Cameron'un yönettiği Titanik filmi tarafından kırıldı.
Kaynakça
Dış bağlantılar
- IMDb'de Jurassic Park
- AllMovie'de Jurassic Park
- Rotten Tomatoes'ta Jurassic Park
- Metacritic'te Jurassic Park
- Box Office Mojo'da Jurassic Park
- Jurassic Park Legacy — Jurassic Park Encyclopedia26 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.