Antrasiklin

Antrasiklinler bir kemoterapik ajan sınıfıdır. Kanser tedavisinde kullanılan antrasiklinler, geniş bir yelpazede birçok farklı kanser türünün (lösemi, göğüs kanseri, rahim kanseri, akciğer kanseri vb.) tedavisinde sıklıkla kullanılmaktadır. Mevcut antrasiklin ajanları sıralarsak:

  • Daunorubisin
  • Lipozomal daunorubisin
  • Doksorubisin
  • Lipozomal doksorubisin
  • Epirubisin
  • İdarubisin
  • Mitoksantron

Teknik olarak antrasiklinler antibiyotiktir. Fakat yüksek düzeyde toksik oldukları için antibiyotik olarak (bakteriyel enfeksiyon tedavisi vb.) kullanılmazlar.

Mekanizma

Antrasiklinler DNA ve RNA sentezine müdahale ederler. DNA ve RNA sentezini inhibe etmeleri (engellemeleri) replikasyonu (ikileşme) önler ve böylece kanser hücrelerinin büyümesi durur. Ayrıca DNA, mRNA, protein ve lipidlere zarar veren oksijen serbest radikalleri, hidroksil radikalleri ve hidrojen peroksit radikalleri içeren oksijen partikülleri oluştururlar.

Kalp kası toksisitesi

Antrasiklinler birçok farklı faktöre bağlı olarak kalp kası toksisitesi (kardiyotoksisiste) oluşturabilirler. Bu faktörlere kalp dokusunda serbest radikallerin oluşmasını örnek olarak verebiliriz.

Kaynakça

  • İngilizce Vikipedi Antrasiklin sayfası 6 Kasım 2005 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Otorite kontrolü Bunu Vikiveri'de düzenleyin
  • GND: 4142633-2
  • LCCN: sh85005559
  • NLI: 987007295597105171
  • g
  • t
  • d
SPler/MIler
(M fazı)
Mikrotübül birleşimini engelleyenler
Vinka alkaloidleri ( Vinblastin# · Vinkristin# · Vindesin · Vinflunin§ · Vinorelbin#)
Mikrotübül dağılmasını engelleyenler
Taksanler ( Kabazitaksel · Dosetaksel# · Larotaksel · Ortataksel · Paklitaksel# · Tesetaksel ) · Epotilonlar (Iksabepilon)
DNA replikasyonu
inhibitörleri
DNA prekürsörleri/
antimetabolitler
(S fazı)
Folik asit
Dihidrofolat redüktaz inhibitörü(Aminopterin · Metotreksat# · Pemetrekset · Pralatreksat ·) Timidilat sentaz inhibitörü(Pemetrekset · Raltitreksed)
Pürin
Adenozin deaminaz inhibitörü( Pentostatin) · Halogenlenmiş/ribonükleotid redüktaz inhibitörüler (Kladribin · Klofarabin · Fludarabin) · Nelarabin · Tiyopürin (Merkaptopürin# · Tiyoguanin#)
Pirimidin
Timidilat sentaz inhibitörü (Kapesitabin# · Karmofur · Doksifluridin · Floksuridin · Fluorourasil# · Tegafur (+gimerasil/oterasil)) · DNA polimeraz inhibitörü (Sitarabin# (+daunorubisin) · Ribonükleotid redüktaz inhibitörü (Gemisitabin#) · Hipometilleyici ajan ( Azasitidin · Desitabin)
Deoksiribonükleotit
Ribonükleotid redüktaz inhibitörü (Hidroksikarbamid#)
Topoizomeraz inhibitörleri
(S fazı)
I
Kamptoteka (Belotekan · Kamptotesin · Kositikan · Etirinotekan pegol · Eksatekan · Gimatekan · İrinotekan# · Lurtotekan · Rubitekan · Silatekan§ · Topotekan)
II
Podophyllum( Etoposit# · Teniposit)
II+Enterkalasyon
Antrasiklinler (Aklarubisin · Amrubicin · Daunorubisin# (+sitarabin) · Doksorubisin# · Epirubisin · İdarubisin · Pirarubisin · Valrubicin · Zorubisin) · Antrasenedionlar (Mitoksantron · Losoksantron · Piksantron) · Amsakrin · Bisantren · Krisnatol · Menogaril§
Fotosensitize ediciler/PDT
Aminolevulinik asit · Efaproksiral · Metil aminolevulinat · Porfirin türevleri (Porfirin sodyum · Talaporfin · Temoporfin · Verteporfin)
Diğer
Enzim İnhibitörleri
FI ( Tipifarnib§ ) · CDK inhibitörleri ( Abemasiklib · Alvosidib · Palbosiklib · Ribosiklib · Selisiklib ) · PrI ( Bortezomib · Karfilzomib · Oprozomib · Iksazomib ) · PhI ( Anagrelid ) · IMPDI ( Tiyazofurin§ ) · LI ( Masoprocol ) · PARP inhibitor ( Niraparib +abiraterone acetate ) · Olaparib · Rucaparib ) · HDAC ( Belinostat · Entinostat · Panobinostat · Romidepsin · Vorinostat ) · PIKI (Pi3K) ( Alpelisib · Copanlisib · Duvelisib · Idelalisib · Umbralisib )
Reseptör antagonistleri
Endotel reseptör antagonisti (Atrasentan) · Retinoid X reseptörü (Beksaroten) · Cinsiyet steroidi (Testolakton)
Diğer/gruplandırılmamış
Adagrasib · Aflibersept · Arsenik trioksit · Asparajin tüketicileri (Asparajinaz#/Pegaspargaz) · Aksikabtagen siloleusel · Belzutifan · Beksaroten · Breksukabtagen otolusel · Selekoksib · Siltaçabtagen otolusel · Demekolkolin · Denileukin diftitoks · Elesklomol§ · Elsamitrusin · Enasidenib · Epakadostat · Eribulin · Estramustin fosfat · Glasdegib · İdekabtagen vikleusel · İvosidenib · Lonidamin · Lukantron · Lurbinektekin · Mitoguazon · Mitotan · Oblimersen · Omaketaksin mepesuksinat · Plitidepsin · Retinoidler (Alitretinoin · Selineksor · Sitimagene seradenovek · Sotorasib · Tagraksfusp · Talimogen laherparepvek · Tazemetostat · Tebentafusp · Tiazofurin · Tigilanol tiglat · Tisagenlekleusel · Trabektekin · Tretinoin#) · Veliparib · Venetoklaks · Verdineksor · Vosaroksin