Zamek joannitów w Słońsku

Zamek joannitów w Słońsku

nr rej. KOK-I-10/53 z 30.10.1953 oraz 255 z 4.06.1979
Państwo	Polska
Miejscowość	Słońsk
Rozpoczęcie budowy	1426
Ukończenie budowy	1429
Ważniejsze przebudowy	1662–1668
Zniszczono	1652, 1975
Położenie na mapie gminy Słońsk Zamek joannitów w Słońsku
Położenie na mapie Polski Zamek joannitów w Słońsku
Położenie na mapie województwa lubuskiego Zamek joannitów w Słońsku
Położenie na mapie powiatu sulęcińskiego Zamek joannitów w Słońsku
52°34′15″N 14°48′24″E/52,570833 14,806667
Multimedia w Wikimedia Commons

Zamek joannitów w Słońsku – zamek rycerski znajdujący się w dawnym mieście Słońsk, w gminie Słońsk, w powiecie sulęcińskim, w województwie lubuskim. Położony nad Łęczą. Obecnie w stanie ruiny. Mieści się przy Placu Zamkowym.

Historia

Początkowo w tym miejscu znajdował się wybudowany w XIV wieku niewielki dwór rycerski^[1]. Po przejściu majątku w ręce zakonu joannitów zbudowano tu zamek w latach 1426-1429. Był siedzibą komtura zakonnego. W zabudowie zamku zachowały się grube średniowieczne mury pierwotnego założenia. Pierwsza poważna rozbudowa miała miejsce w latach 1545−1564^[2], za czasów mistrza Tomasza Runge. Zamek zyskał wtedy stylistykę renesansową. Ówczesny jego wygląd przedstawił Matthäus Merian na miedziorycie ukazując wschodnią i północną elewację. W 1652 został spalony przez Szwedów.

Budowę nowej barokowej rezydencji z wykorzystaniem starych murów zainicjował w 1662 mistrz zakonu joannitów książę Johann Moritz von Nassau i prowadził ją do 1688. Pałac zbudowano na wzór amsterdamskiego pałacu holenderskiego księcia, który zaprojektowali Jacob van Campen i Pieter Post^[3]. Budowę prowadziło dwóch mistrzów holenderskich – Cornelis Rykwaert i Gorus Peron, a pracę nadzorował książęcy doradca budowlany Jean de Bonjour^[3]. Założenie otrzymało plan kwadratu z budynkiem mieszkalnym we wschodniej części i dziedzińcem otoczonym niskim murem^[3]. Całość otoczono fosą, a na osi powstał ogród. Kolejna przebudowa pałacu miała miejsce w 1783.

W XIX wieku w zamku utworzono muzeum i archiwum zakonu joannitów.

Po 1945 r. w obiekcie funkcjonował dom kultury, lecz ok. 1970 r. został opuszczony, a w 1975 podpalony i od tego czasu pozostaje w ruinie^[3].

Przypisy

Bibliografia

• Polska: mapa zamków – Warszawa Wrocław: Polskie Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych im. Eugeniusza Romera, 1995
• Jerzy Kwiatek: Polska. Urokliwy świat małych miasteczek.. Warszawa: Sport i Turystyka – MUZA SA, 2002, s. 163. (pol.).