Tetrabenazyna

Tetrabenazyna

Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	C19H27NO3
Masa molowa	317,42 g/mol
Identyfikacja
Numer CAS	58-46-8
PubChem	6018
DrugBank	DB04844
SMILES O=C3C(CC(C)C)CN2C(c1c(cc(OC)c(OC)c1)CC2)C3
InChI InChI=1S/C19H27NO3/c1-12(2)7-14-11-20-6-5-13-8-18(22-3)19(23-4)9-15(13)16(20)10-17(14)21/h8-9,12,14,16H,5-7,10-11H2,1-4H3 InChIKey MKJIEFSOBYUXJB-UHFFFAOYSA-N
Właściwości Temperatura topnienia 126 °C[1] logP 6,51[1]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2016-02-13] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanej karty charakterystyki Uwaga Zwroty H H302 Zwroty P brak zwrotów P Numer RTECS DK2275000
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
Klasyfikacja medyczna
Stosowanie w ciąży	kategoria C
Farmakokinetyka Okres półtrwania 5 godz. Wiązanie z białkami osocza i tkanek 82–85% Metabolizm głównie wątrobowy Wydalanie (~75%) z moczem (7–16%) z kałem[2]
Uwagi terapeutyczne Drogi podawania doustnie
Multimedia w Wikimedia Commons

Tetrabenazyna (łac. tetrabenazinum) – organiczny związek chemiczny, odwracalny inhibitor pęcherzykowego transportera monoamin VMAT2.

Historia

Tetrabenazyna została zsyntetyzowana w latach 50. XX wieku przez O. Schneidera i A. Brossiego w laboratorium badawczym firmy Hoffmann-La Roche w Bazylei. Związek został stworzony jako lek przeciwpsychotyczny, który był testowany w badaniach klinicznych u pacjentów ze schizofrenią z niejednoznacznymi wynikami. Podczas badań tetrabenazyny we wskazaniach innych niż oryginalne, dowiedziono jej skuteczność w leczeniu zaburzeń hiperkinetycznych charakteryzujących się nieprawidłowymi ruchami mimowolnymi^[3]. W 1997 roku tetrabenazyna otrzymała status leku sierocego w USA, a 15 sierpnia 2008 roku FDA zaaprobowała ją w terapii zaburzeń hiperkinetycznych w przebiegu pląsawicy Huntingtona^[4].

Mechanizm działania

Tetrabenazyna hamuje transport monoamin do presynaptycznych pęcherzyków co skutkuje zmniejszeniem ich stężenia w zakończeniach nerwowych i szczelinie synaptycznej. Spadek poziomu dopaminy w ośrodkowym układzie nerwowym powoduje hipokinezę prowadzącą do zmniejszenia nasilenia pląsawicy^[5].

Farmakokinetyka

Tetrabenazyna wchłania się dobrze po podaniu doustnym. Dostępność biologiczna leku jest mała i zmienna, co wynika ze znacznego efektu pierwszego przejścia. Głównym metabolitem jest dihydrotetrabenazyna, której powinowactwo do VMAT2 jest podobne do powinowactwa tetrabenazyny, ale jest od niej bardziej wybiórcza. Okres półtrwania leku wynosi ok. 5 godzin^[5]. Lek w 82–85% wiąże się z białkami osocza. Tetrabenazyna jest metabolizowana w wątrobie przy udziale CYP2D6, a wydalana w postaci metabolitów z moczem (ok. 75%) oraz w mniejszym stopniu z kałem^[2].

Wskazania

Tetrabenazyna jest stosowana w terapii łagodzenia zaburzeń hiperkinetycznych, takich jak^[6]:

• pląsawica Huntingtona
• zespół Tourette’a
• dyskineza późna
• hemibalizm

Działania niepożądane

Najczęstszymi objawami ubocznymi stosowania leku przy wyższych dawkach są: senność, depresja, parkinsonizm, lęk, bezsenność, dezorientacja, niedociśnienie, trudności w przełykaniu, nudności, wymioty, biegunka, zaparcia^[5][7].

Ciąża i laktacja

Kategoria C. Nie należy stosować w ciąży i w okresie karmienia piersią^[5].

Dawkowanie

Lek podaje się początkowo w dawce 12,5 mg p.o. 3 razy dziennie. Dawkę można zwiększać o 12,5 mg co 3–4 dni do zaobserwowania optymalnego działania lub wystąpienia objawów nietolerancji. Dawka maksymalna to 200 mg/doba^[5].

Uwagi

Podczas stosowania leku może wystąpić osłabienie koncentracji i zdolności do prowadzenia pojazdów lub obsługi urządzeń w ruchu^[5].

Preparaty

• Tetmodis
• Xenazine
• Nitoman

Przypisy