Nitraty

Nitraty^{[potrzebny przypis]} − nazwa farmaceutyczna grupy leków nasercowych, stosowanych głównie w przerywaniu oraz zapobieganiu napadom choroby wieńcowej. Są to estry alkoholi i kwasu azotowego lub azotawego.

Mechanizm działania

Działanie nitratów polega na uwalnianiu podczas degradacji w organizmie tlenku azotu (NO) zwanego także EDRF (z ang. endothelium-derived relaxing factor), który poprzez aktywację cyklazy guanylowej i wpływ na stężenie jonów Ca²⁺ rozszerza światło żył i tętnic. Rozszerzenie naczyń krwionośnych powoduje obniżenie ciśnienia krwi i odciążenie serca. Zwiększa się też ukrwienie serca, przez poprawienie wydolności naczyń wieńcowych.

Uwolnienie NO wymaga udziału grup sulfhydrylowych −SH, ulegających wyczerpaniu po kilku godzinach, co prowadzi do zjawiska tachyfilaksji.

Zastosowanie

Nitraty stosuje się w:

• przerywaniu napadów choroby wieńcowej
  • nitrogliceryna
  • diazotan izosorbidu
  • azotyn amylu
• zapobieganiu napadom choroby wieńcowej:
  • nitrogliceryna w formie tabletek o przedłużonym uwalnianiu lub w postaci plastrów
  • tetraazotan pentaerytrytolu
  • diazotan izosorbidu
  • monoazotan izosorbidu
• leczeniu zawałów serca

Działania niepożądane

Działania niepożądane nitratów wynikają z mechanizmu ich działania farmakologicznego. Są one lekami nieselektywnymi - oddziałują nie tylko na naczynia wieńcowe. Skutkiem rozszerzania naczyń krwionośnych są objawy takie jak:

• podciśnienie ortostatyczne
• bóle i zawroty głowy
• zaczerwienienie twarzy
• podniesienie ciśnienia śródgałkowego (w oku)

Poza tym mogą powodować methemoglobinemię.

Bibliografia

• WaldemarW. Janiec WaldemarW., LeszekL. Śliwiński LeszekL., EmiliaE. Nowińska EmiliaE., Leki zwiększające przepływ wieńcowy, [w:] WaldemarW. Janiec (red.), Kompendium farmakologii, wyd. 4, Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2015, s. 241–248, ISBN 978-83-200-4952-7, OCLC 749163759 , patrz podrozdział „Azotany i azotyny”, s. 242–244.