Kościół Świętej Trójcy w Błoniu
 1002/129 z dnia 09.06.1958 r. | |||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||
| Państwo |
| ||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | Błonie | ||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie Błonia  | |||||||||||||||||
 52°11′36,06″N 20°36′53,10″E/52,193350 20,614750 | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Kościół Świętej Trójcy w Błoniu – rzymskokatolicki kościół parafialny położony przy ul. Jana Pawła II w Błoniu. Zbudowany pierwotnie w stylu romańskim w połowie XIII wieku, przebudowany w stylu gotyckim w XIV wieku, a później w XVI i XVII wieku[1].
Historia
Błonie jako posiadłość książęca jest wzmiankowane w dokumentach już w XI wieku. Nieznana jest dokładna data powstania parafii. W 1257 roku biskup poznański Bogufał III pozwolił tu poświęcić dwa ołtarze, które poświęcił biskup płocki Andrzej[1]. W 1261 roku wzmiankowani byli kanonicy z kościoła w Błoniu[1]. W roku 1280 Konrad II, książę Mazowsza, zbudował kościół murowany pod wezwaniem Św. Trójcy, jako wotum za ocalenie z niewoli tatarskiej i osadził przy nim Kanoników Regularnych Laterańskich, których sprowadził z klasztoru w Czerwińsku. Był to już drugi z kolei kościół. Uległ on pożarowi w 1642 roku, a gdy został odbudowany, konsekrował go ks. Jan z Zalesia Baykowski bp sufragan poznański /+1650 r./. Po najeździe szwedzkim kościół wymagał gruntownego remontu. Prace te zakończono w 1661 roku, i 15 IX tegoż roku bp poznański Wojciech Tolibowski poświęcił w nim 4 nowe ołtarze.
Kolatorami kościoła byli opaci klasztoru w Czerwińsku, a choć na mocy konstytucji 1768 r. prawa kolatorskie zyskał król, to jednak sejm w roku 1775 znowu przekazał je opatom.
Józef Łukaszewicz[2] przytacza słowa uchwały sejmowej (pisownia oryginalna):
"Luboli probostwo w Błoniu collationi nostrae regiae et juri patronatus konstytucyą 1768 r. poddalismy, gdy jednak probostwo to dawniej przez stolicę apostolska do stołu opata czerwińskiego jest inkorporowane, więc oneż a collatione nostra uwalniamy."
Do 1831 roku proboszczami parafii byli Kanonicy Regularni. Od tej daty opiekę duszpasterską w parafii sprawują kapłani diecezjalni. W kwietniu 1906 kościół został na krótko przejęty przez zwolenników mariawityzmu, a następnie zbrojnie odzyskany przez poprzednich właścicieli. W trakcie zamieszek zginęła jedna osoba[3].
Architektura
Kościół ma trzy nawy, jest orientowany i zbudowany z cegły w wątku wendyjskim. Do dzisiaj w murach kościoła zachowały się pozostałości kościoła romańskiego z połowy XIII wieku. Podczas jego budowy wzniesiono mury wież na wysokość dwóch kondygnacji, jednak prac nie kontynuowano[1]. Pod koniec XIII wieku w przestrzeni międzywieżowej zbudowano emporę dla księcia i jego rodziny[1]. Z XIII wieku zachowały się dwa portaliki w ścianach wież prowadzące na emporę (obecnie chór muzyczny)[1]. W XVI wieku w prezbiterium i zakrystii założono sklepienia kryształowe. W XVII wieku przebudowano szczyt wschodni i dobudowano kaplicę. W 1837 roku zbudowano kruchtę północną.
Wnętrze
Kościół posiada 6 ołtarzy, w tym Wielki z XVI wieku, bogato rzeźbiony czarno-złoty ołtarz główny i dwa boczne. Przy ołtarzach znajdują się posągi męczenników. W zabytkowym kościele są stare obrazy Matki Boskiej, św. Antoniego oraz portret księcia Konrada II z napisem: „Contradus II, dux Masoviae, fundator conventus et ecclesiae rlonensis, anno domini 1288 septulus in ecclesia Czervenensi". Są również epitafia zmarłych rodzin i Kanoników Regularnych.
Ważnym elementem kościoła są także jego cenne organy, odbywają się na nich koncerty muzyki liturgicznej, wyjątkowe za sprawą bardzo dobrej akustyki kościoła.
Otoczenie
W XVIII wieku przy kościele zbudowano barokową dzwonnicę.
W 2019 roku obok kościoła odkopano pozostałości XIII-wiecznego romańskiego klasztoru Kanoników Regularnych[4].
Przy wejściu głównym znajduje się tablica upamiętniająca przejazd Jana Pawła II przez Błonie podczas swojej pielgrzymki do Polski.
Nieopodal znajduje się cmentarz, na którym zachowały się zabytkowe pomniki.
-
Dzwonnica barokowa
Zobacz też
Przypisy
- ↑ a b c d e f ZygmuntZ. Świechowski ZygmuntZ., Katalog architektury romańskiej w Polsce, wyd. 3, Warszawa: Wydawn. DiG, 2009, s. 47-48, ISBN 978-83-7181-200-2 [dostęp 2024-04-08] .
- ↑ Józef Łukaszewicz Krótki opis historyczny kościołów parochialnych w dawnej diecezyi poznańskiej t. III, Nakładem Księgarni J. K. Żupańskiego, Poznań 1863, s. 280
- ↑ G. Miller, Martyrologia mariawitów w latach 1906-1910 (Praca magisterska napisana pod kierunkiem dr. Borysa Przedpełskiego na Wydziale Teologicznym ChAT), Warszawa 2013, s. 45.
- ↑ TomaszT. Urzykowski TomaszT., Niezwykłe odkrycie archeologiczne pod Warszawą. Odkopano pozostałości XIII-wiecznego klasztoru [online], warszawa.wyborcza.pl [dostęp 2024-04-09] .
Linki zewnętrzne
- Historia kościoła na stronie Archidiecezji Warszawskiej
- Strona parafii Świętej Trójcy w Błoniu
