Issyk-kul

Ten artykuł dotyczy jeziora. Zobacz też: artykuły o obwodzie o tej samej nazwie oraz o mieście Bałykczy, które nazywało się Issyk-kul do roku 1993.

Issyk-kul

Plaża nad Issyk-kulem
Położenie
Państwo	Kirgistan
Miejscowości nadbrzeżne	Bałykczy
Wysokość lustra	1609[1] m n.p.m.
Morfometria
Powierzchnia	6280 km²[1]
Głębokość • maksymalna	702[1] m
Objętość	1738 km³
Hydrologia
Zasolenie	5,8[1]‰
Rzeki zasilające	liczne górskie rzeki z pasm Terskej Ałatoo i Küngej Ałatau
Rodzaj jeziora	osuwiskowe, bezodpływowe, stałe, oligotroficzne, słonawe
Położenie na mapie Kirgistanu Issyk-kul
42°30′N 77°30′E/42,500000 77,500000
Multimedia w Wikimedia Commons

Issyk-kul (kirg. Ысык-Көл, Ysykköl, tłum. gorące jezioro; ros. Иссык-Куль, Issyk-Kul) – słonawe jezioro bezodpływowe położone w północno-wschodnim Kirgistanie, w Azji Centralnej. Jezioro znajduje się w śródgórskiej kotlinie w górach Tienszan, w odległości 126 km od Biszkeku, stolicy Kirgistanu. Największym miastem nad jeziorem jest Przewalsk (65 443).

Jest to największe jezioro tego kraju, oraz 28 największe jezioro na świecie pod względem powierzchni. Leży na wysokości 1609 m n.p.m. jezioro zajmuje powierzchnię 6280 km²^[1], tym samym uznawane jest za drugie co do wielkości jezioro obszarów górskich świata, po jeziorze Titicaca. Maksymalna głębokość wynosi 702 m. Zasolenie 5,8‰^[1].

Do Issyk-kulu uchodzą liczne rzeki, w tym Tüp i Dżyrgałang. Rozwinięte są rybołówstwo i żegluga^[1]. Główne miasta nad jeziorem to Bałykczy i Czołponata.

Nad jeziorem rozwija się również turystyka nadmorska.

BirdLife International od 2006 uznaje wschodnią część jeziora za ostoję ptaków IBA ze względu na licznie zimujące na jeziorze ptactwo wodne. Według stanu wiedzy z 2015 roku, w niecce jeziora stwierdzono ptaki należące do 267 gatunków. Na jeziorze zimują między innymi gągoły (Bucephala clangula), hełmiatki zwyczajne (Netta rufina) i perkozy zauszniki (Podiceps nigricollis). Podczas przelotów zatrzymują się tu między innymi rożeńce zwyczajne (Anas acuta) i żurawie stepowe (Anthropoides virgo)^[2].

14 stycznia 2023 w obszarze jeziora wystąpiła ekstremalnie niska temperatura, która wyniosła –30°C, doprowadziła ona do pierwszego w historii^[3] zamarznięcia Issyk-kulu^[4].

Przypisy