Francesco Gasparini

Francesco Gasparini
Ilustracja
Karykatura Francesca Gaspariniego (rys. Pier Leone Ghezzi)
Data i miejsce urodzenia

19 marca 1661
Camaiore

Pochodzenie

włoskie

Data i miejsce śmierci

22 marca 1727
Rzym

Gatunki

muzyka poważna, muzyka barokowa

Zawód

kompozytor, kapelmistrz, chórmistrz, pedagog

Multimedia w Wikimedia Commons

Francesco Gasparini, też Gasperini, Guasparini (ur. 19 marca 1661 w Camaiore, zm. 22 marca 1727 w Rzymie)[1][2] – włoski kompozytor, kapelmistrz, chórmistrz i pedagog okresu baroku, autor ponad 60 oper.

Życiorys

Urodził się w Camaiore koło Lukki. Mając 25 lat mieszkał i prawdopodobnie studiował w Wenecji u Giovanniego Legrenziego. Od 1689 przebywał i studiował w Rzymie u Arcangela Corellego i Bernarda Pasquiniego. Był członkiem Accademia di Santa Cecilia[1][2]. W Rzymie powstała jego pierwsza ważna opera Roderico (1694) oraz zbiór kantat (1695). W 1702 powrócił do Wenecji i stał się jednym ze znaczniejszych kompozytorów w mieście[2]. Po 1713 osiadł na stałe w Rzymie. W 1717 został kapelmistrzem San Lorenzo in Lucina[1]. W 1725 został mianowany kapelmistrzem bazyliki św. Jana na Lateranie i chociaż zły stan zdrowia uniemożliwił mu pełnienie tej funkcji, przyznany prestiżowy tytuł nosił aż do śmierci[1][2].

Gasparini zajmował się również działalnością pedagogiczną, kształcąc m.in. takich znanych kompozytorów, jak Alessandro Marcella, Johanna Joachima Quantza, Giovanniego Benedetta Plattiego czy Domenica Scarlattiego[2]. Był także chórmistrzem Ospedale della Pietà w Wenecji, gdzie współpracował z Antonio Vivaldim jako profesorem skrzypiec. Napisał traktat o klawesynie L’armonico pratico al cimbalo (Wenecja, 1708)[1][2].

Poeta Pietro Metastasio, który pisał libretta do wielu oper kompozytorów włoskich, podpisał kontrakt ślubny z córką Gaspariniego – Rosalią, jednak małżeństwo nie zostało zawarte[1][2].

Przypisy

  1. a b c d e f Żórawska-Witkowska 1987 ↓, s. 239-240.
  2. a b c d e f g Libby 2004 ↓.

Bibliografia

  • Alina Żórawska-Witkowska: Gasparini, Francesco. W: Encyklopedia muzyczna PWM. Elżbieta Dziębowska (red.). Wyd. I. T. 3: EFG część biograficzna. Kraków: PWM, 1987. ISBN 83-224-0344-5. (pol.).
  • Dennis Libby: Gasparini family, (1) Francesco Gasparini. W: The New Grove Dictionary of Music and Musicians, vol. G. Oxford University Press, 2004. ISBN 978-0-19-517067-2. (ang.).

Linki zewnętrzne

  • ISNI: 0000000115626020
  • VIAF: 89103259
  • LCCN: n79145906
  • GND: 119011778
  • BnF: 139671935
  • SUDOC: 130643378
  • SBN: CFIV198145
  • NKC: xx0018074
  • BNE: XX1755530
  • NTA: 119875365
  • CiNii: DA03382639
  • Open Library: OL4281446A, OL1761619A, OL7175971A
  • PLWABN: 9810636948105606
  • NUKAT: n97083814
  • J9U: 987007432357605171
  • PTBNP: 90116
  • CANTIC: a11554824
  • CONOR: 160146787
  • RISM: people/30001237
  • WorldCat: viaf-89103259, lccn-n79-145906
  • PWN: 3904167
  • Treccani: francesco-gasparini
  • Catalana: 0029340
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 21334