Aloes drzewiasty

Aloes drzewiasty

Systematyka[1][2]
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	szparagowce
Rodzina	szparagowate
Podrodzina	złotogłowowe
Rodzaj	aloes
Gatunek	aloes drzewiasty
Nazwa systematyczna
Aloe arborescens Miller Gard. dict. ed. 8: Aloe no. 3. 1768
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3]
najmniejszej troski
Multimedia w Wikimedia Commons

Aloes drzewiasty (Aloe arborescens Mill.) – gatunek roślin z rodziny złotogłowowatych (Asphodelaceae), z podrodziny Aloideae, które dawniej wyodrębniano w randze rodziny aloesowatych. Naturalnym środowiskiem aloesu drzewiastego są piaszczyste i kamieniste, ubogie w wodę tereny południowej Afryki oraz Półwyspu Arabskiego. W Polsce, gdzie występuje klimat umiarkowany, roślina uprawiana jest jako szklarniowa lub pokojowa; świetnie radzi sobie również w uprawach hydroponicznych^[4]. Na świecie na terenach otwartych hodowana w klimacie gorącym^[5], głównie na plantacjach w Japonii, Chinach, obu Amerykach oraz w Polsce^[6].

Morfologia

Pokrój ma krzewiasty – rozgałęzione, drewniejące pędy osiągają do 5 m wysokości i zakończone są rozetami szarozielonych liści. Rośliny uprawiane w klimacie umiarkowanym (m.in. w Polsce) osiągają do 1 m wysokości. Szarozielone liście na brzegu uzbrojone są w jasne ząbki oraz w ponad 98% zbudowane są z wody^[7]. Kwitnie w miesiącach chłodnych (na półkuli południowej od maja do lipca) tworząc okazałe kwiatostany z kwiatami w kolorze ciemnopomarańczowym, rzadko żółte, czerwone lub dwubarwne^[8]. Aloes drzewiasty to roślina zawsze zielona^[5].

Właściwości chemiczne

Aloes ten zawiera liczne substancje czynne takie jak: witaminy z grupy B i C, kwas foliowy, składniki mineralne (K, Mn, Mg, Fe, Ca), sterole, kwas salicylowy, ligniny, antrachinony, enzymy reprezentowane przez karboksypeptydazę, amylazę i cyklooksygenazę^[9].

Zastosowanie

Jako surowiec aloes drzewiasty używany jest do celów farmaceutycznych. Jako środek leczniczy był stosowany już w starożytnym Egipcie oraz przez Sumerów^[9]. Surowiec pozyskany z aloesu stosowany jest w postaci stałych lub płynnych środków doustnych, środków do użytku zewnętrznego, roztworów iniekcyjnych oraz do wytwarzania prostych wyciągów w domowych warunkach^[5]. W drugiej połowie XX wieku rosyjski chirurg oraz oftalmolog prof. Władimir Fiłatow zauważył, że wodne wyciągi z liści aloesu drzewiastego wpływają korzystnie na poprawę stanu zdrowia osób cierpiących z powodu chorób oczu, oraz że ułatwia on przyjęcie się przeszczepionej rogówki^[5]. Dziś wiemy już, że za pozytywne działanie aloesu odpowiada przede wszystkim glukoproteid aloektyna B. Aloes posiada właściwości przeciwzapalne, bakteriobójcze i przeciwbólowe, przyśpiesza regenerację skóry i błon śluzowych. Działa również immunostymulująco.

Aloes drzewiasty jako jedyny pozwala na pozyskanie soku i miazgi ze świeżych liści, które mają różne działania farmakologiczne niż alona. Z jego świeżych liści możemy otrzymać sok stosowany do produkcji immunostymulujących preparatów oraz miazgę, której używa się do oparzeń popromiennych^[9].

Gotowy surowiec wydobyty z rośliny w warunkach domowych powinien pochodzić z co najmniej trzyletniego okazu oraz przez około 10-15 dni być przechowywany w lodówce^[5].

Przetwory

Z aloesu drzewiastego wykonuje się wiele przetworów, głównie leczniczych. Możemy z niego otrzymać m.in.^[5]:

• Wino aloesowe – stosowane głównie przy owrzodzeniach żołądka, dwunastnicy i jelita grubego.
• Napar aloesowy – stosowany do płukania jamy ustnej i gardła, okładu na wrzody i rany czy przemywania przewodów nosowych.
• Miód aloesowy – podawany głównie dzieciom, młodzieży oraz osobom w podeszłym wieku. Miód aloesowy pobudza apetyt, działa przeciwnieżytowo oraz wzmacnia organizm.
• Biostymina – występuje w postaci ampułek, stosowana jako lek w astmie oskrzelowej.
• Wyciąg glicerynowy z aloesu – stosowany jako środek kosmetyczny oraz płyn po goleniu.
• Alax – środek w drażetkach stosowany przeczyszczająco.
• Nalewka alonowa – stosowana w celu pobudzenia wytwarzania soku żołądkowego.

Galeria

• 
  Aloes drzewiasty
• 
  Aloes drzewiasty
• 
  Aloes drzewiasty
• 
  Aloes drzewiasty

Przypisy