Gouden Roos (katholicisme)

De Gouden Roos (Latijn: Rosa aurea) wordt door de paus jaarlijks gewijd op zondag Laetare, de vierde zondag van de vastentijd. Hij wordt aangeboden aan personen, colleges, steden of landen. De Gouden Roos symboliseert de deugden die de overheid moet bezitten. Het gebruik van deze hoge kerkelijke onderscheiding is heel oud. Paus Leo IX vermeldt in 1051 dat het toen al een oude traditie was. Sinds de 18e eeuw is ze alleen nog maar toegekend aan belangrijke heiligdommen en aan katholieke vorstinnen die uitblinken in vroomheid of liefdadigheid. De Gouden Roos werd in de 20e eeuw sinds de dood van paus Pius XII uitsluitend geschonken aan bedevaartplaatsen van, voornamelijk, Maria. Paus Paulus VI (1963-1978) schonk er vijf; Paus Johannes Paulus II (1978-2005) schonk er negen; Paus Benedictus XVI (2005-2013) schonk er achttien; Paus Franciscus, ten slotte, schonk zijn eerste gouden roos op 22 november 2013 aan OLV van Guadalupe (haar tweede). Enkele belangrijke kerken die de roos meermaals ontvangen hebben zijn Sint-Pietersbasiliek (vijfmaal), Sint-Jan van Lateranen (viermaal) en Santa Maria Maggiore (tweemaal).^[1]

Katholieke vorstinnen

• Koningin Catharina de' Medici, in 1548 van paus Paulus III
• Koningin Maria Theresia van Oostenrijk (1638-1683), vrouw van Lodewijk XIV, in 1668 van paus Alexander VII
• Keizerin Eugenie van Frankrijk, in 1856 van Pius IX
• Keizerin Elisabeth van Oostenrijk-Hongarije, in 1868 van paus Pius IX
• Koningin Marie Amélie van Orléans ontving in 1892 een Gouden Roos van paus Leo XIII
• Koningin Marie Henriëtte van Oostenrijk, koningin der Belgen, in 1893 van paus Leo XIII
• Koningin Elisabeth, Koningin der Belgen, in 1926 uit naam van paus Pius XI
• Groothertogin Charlotte van Luxemburg was de laatste vorstin die hem ontving in 1956

Paus Paulus VI (1963-1978)

• Geboortekerk in Bethlehem (Palestina, 1964)^[2]
• OLV van Fátima (Portugal, 1965)^[3]
• OLV van Guadalupe (Mexico, 1966)^[4]
• OLV van Aparecida (Brazilië, 1967)^[4]

Paus Johannes Paulus II (1978-2005)

• Zwarte Madonna van Częstochowa (Polen, juni 1979)^[5]
• OLV van Knock (Ierland, sept. 1979)^[6]
• OLV van Luján (Argentinië, juni 1982)^{[7][8][9][10]}
• OLV van Kalwaria (Polen, juni 1987)
• OLV van de Evangelizatie (Lima, Peru, mei 1988)^[11]
• Heilig huis van Loreto (Italië, dec. 2000)^[12]
• OLV van Lourdes (Frankrijk, aug. 2004)^[13][14]
• Oratorium van St. Joseph (Montréal, Canada, okt. 2004)^[15]
• OLV van Sameiro (Braga, Portugal, dec. 2004)^[16]

Paus Benedictus XVI (2005-2013)

• Zwarte Madonna van Częstochowa (Polen, 2006, haar tweede)^[17]
• OLV van Aparecida (Brasilie, 12 mei 2007, haar tweede)^[18]
• OLV van Mariazell (Oostenrijk, 8 sept. 2007)^[19][20]
• Genademoeder van Altötting (Duitsland, 9 april 2008)^[21]
• Basiliek van het Nationaal Heiligdom van de Onbevlekte Ontvangenis (VS, 16 april 2008)^[22]
• OLV van Genade (Savona, Italië, 17 mei 2008)^[23]
• OLV van Guardia (Genua, Italië, 18 mei 2008)^[23]
• OLV van Bonaria (Cagliari, Sardinië, Italië, 7 sept. 2008)^[23]
• Madonna van de Rozenkrans (Pompeï, Italië, 19 okt. 2008)^[24][25]
• OLV van het Kruis (L'Aquila, Italië, 28 april 2009 na de aardbeving)^[26]
• OLV van Europa (Gibraltar, mei 2009)^[27][28]
• OLV van Cabeza (Jaén, Spanje, 22 nov. 2009)^[23]
• OLV van Ta' Pinu (Malta, 18 april 2010)^[29]
• OLV van Fátima (Portugal, 12 mei 2010, haar tweede)^[30][31]
• OLV van Valle (Catamarca, Argentinië, 23 aug. 2010)^[10][32][33]
• Maagd van Socorro (Valencia, Venezuela, 13 nov. 2010)^[34]
• OLV van Barmhartigheid (Cobra, Cuba, 26 maart 2012)^[35][36]

Op 2 februari 2011, ten slotte, op het feest van de opdracht van de Heer in de tempel (Maria-Lichtmis), schonk hij ze aan Onze-Lieve-Vrouw van Scherpenheuvel, voor het eerst in België. De Gouden Roos werd door aartsbisschop André-Jozef Léonard tijdens een viering op zondag 15 mei in ontvangst genomen van de pauselijke nuntius en in de basiliek van Onze-Lieve-Vrouw van Scherpenheuvel geplaatst.^[37]

Zie de categorie Golden Rose van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.